Terapia psychologiczna w nurcie kognitywno-behawioralnym

Terapia kognitywno-behawioralna (poznawczo-behawioralna) adresowana jest przede wszystkim do dzieci i młodzieży z zaburzeniami zachowania (ADHD, zachowania opozycyjno-buntownicze), z zaburzeniami emocjonalnymi czy z innymi zaburzeniami psychicznymi. Jest to jedna z najbardziej skutecznych metod psychoterapeutycznych, której efektywność udokumentowana jest licznymi badaniami klinicznymi. Niekiedy zdarza się, iż może stanowić jedyną metodę leczenie, czasami jest uzupełniania leczeniem farmakologicznym. Nastawiona jest na zmianę myślenia (sfera poznawcza) i zmianę zachowania (sfera behawioralna).
Fundamentem teoretycznym jest założenie, iż jednostka tworzy własną rzeczywistość poprzez nadawanie znaczenia bodźcom zewnętrznym.  Proces nadawania znaczeń odbywa się w sposób automatyczny, poprzez  selekcję, wzmacnianie lub osłabianie napływających informacji. Oznacza to, iż każdy człowiek ma swój własny sposób postrzegania i rozumienia otaczającej go rzeczywistości. To z kolei wpływa na procesy emocjonalne i behawioralne.
To swoiste powiązanie pomiędzy myślami, emocjami i zachowaniami jest wykorzystywane w terapii na wiele sposobów. Jednym z nich jest odkrywanie razem z dzieckiem automatycznych myśli, które poprzedziły silną reakcję emocjonalną. Odkrycie i nazwanie tych myśli pozwala w dalszym etapie terapii na identyfikację możliwych zniekształceń, a także jego korektę.
Innym rodzajem wykorzystania relacji pomiędzy sferą poznawczą, wolicjonalną i behawioralną jest zmiana schematów poznawczych na temat własnej osoby. Dziecko które ma niską samooceną, będzie postrzegało w swoim życiu głównie te sytuacje, które będą stanowiły potwierdzenie dla tego schematu, z kolei będzie pomijać lub pomniejszać znaczenie sytuacji, które mogłyby temu przeczyć.
Istotą terapii kognitywno-behawioralnej jest zatem proces docierania do ukrytych i jawnych znaczeń, które stanowią źródło negatywnych przeżyć i zachowań dziecka. Psychoterapeuta dąży zatem do zmiany sposobu myślenia, co z kolei przekłada się na zmianę przeżyć emocjonalnych i zachowania.